Η ΒΑΣΙΛΙΣΣΑ ΤΗΣ ΚΥΨΕΛΗΣ

Δείτε τη μαγεία της φύσης . Δείτε πως μια βασίλισσα βγαίνει από την κυψέλη της για την γαμήλια πτήση της. Πρόκειτε για μια διαδικασία που η βασίλισσα βγαίνει έξω από την κυψέλη της , έτσι ώστε να ζευγαρώσει με 7 έως 17 κυφήνες οι οποίοι μπορεί να προέρχονται από πολλές κυψέλες. . Οι κυφήνες έπειτα από το ζευγάρωμα πέφτουν νεκροί...
   Η βασίλισσα αφού ζευγαρώσει γυρνάει στην κυψέλη της και εγκαθίσταται εκεί όπου και θα γεννήσει εκατομμύρια γονιμοποιημένα αυγά , και δεν θα ξανά χρειαστεί ποτέ στη ζωή της να  ξανά ζευγαρώσει.

Η ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΙΣΣΑΣ

Η βασίλισσα έπειτα από την γέννησή της μετά από μια εβδομάδα , αναλόγως με τις καιρικές συνθήκες βγαίνει για την γαμήλια πτήση της.

και έπειτα γυρίζει στην ίδια ακριβώς κυψέλη από την οποία έφυγε, όντας έτοιμη να γεννήσει εκατομμύρια γονιμοποιημένα και αγονιμοποίητα αυγά. Η βασίλισσα μετά από αύτο το ζευγάρωμα δεν θα ξαναβγεί ποτέ ξανά για να ζευγαρώσει.

Οι εργάτριες είναι υποταγμένες στη βασίλισσα , ταίζοντας την και βοηθώντας την σε ότι χρειαστεί. Η βασίλισσα εκκρίνει κάποιες ουσίες που λέγονται φερομόνες.  Οι φερομόνες είναι οι ουσίες που υποτάσσουν τις μέλισσες στη βασίλισσα και τις ειδοποιούν ότι η βασίλισσα ζει. Επίσης οι φερομόνες κρατάνε ενωμένο το μελίσσι.

Η Βασίλισσα της κυψέλης είναι η Μάνα όλου του μελισσιού και από αυτή εξαρτάται το μέλλον
του!!!!

ΠΗΓΗ

Το σύνδρομο της κατάρρευσης μελισσιών

Του Νικολάου Εμμανουήλ*
Το αποκαλούμενο σύνδρομο κατάρρευσης μελισσών (Colony Collapse Disorder) που χαρακτηρίζεται από τη μαζική ξαφνική απώλεια μελισσών δεν οφείλεται στην επίδραση ενός μόνο παράγοντα, αλλά στην αλληλεπίδραση παραγόντων, όπως τα γενετικώς τροποποιημένα φυτά, τα εντομοκτόνα κ.ά.

Νικόλαος Εμμανουήλ, Καθηγητής & Μαρία Μπουγά, Δρ. Βιολόγος
Εργαστήριο Γεωργικής Ζωολογίας & Εντομολογίας – Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Η μέλισσα είναι ο καλύτερος επικονιαστής.

Η μέλισσα χρησιμοποιήθηκε από πολλούς παραδοσιακούς πολιτισμούς σαν σύμβολο αθανασίας (τη βλέπουμε σκαλισμένη στους τάφους), της εργατικότητας, της τάξης, της επαγρύπνησης (επειδή θεωρείται ότι δεν κοιμάται ποτέ), της αγνότητας (επειδή οι μέλισσες γεννιούνται και με παρθενογένεση) και της ψυχής (επειδή πετάει στον αέρα). Η μέλισσα υπήρξε επίσημο έμβλημα του Ναπολέοντα στην περίοδο της αυτοκρατορίας του, αλλά και πιο πριν κοσμούσε το οικόσημο των Μελισσηνών, ενός ευγενούς βυζαντινού οίκου της Πελοποννήσου που διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο σε όλη τη διάρκεια της Βυζαντινής περιόδου.

Επιγραφή όπου εμφανίζεται η μέλισσα.

Ο Βιργίλιος, στα Γεωργικά προσφέρει μια αλληγορία ιδανικής κοινωνίας εστιάζοντας το ποιητικό του μικροσκόπιο στο θαυμαστό κόσμο των μελισσών. Αποκαλώντας τις μέλισσες «Quirites» (το όνομα τον ρωμαίων πολιτών με παράλληλες στρατιωτικές συνδηλώσεις) αφήνει λίγες αμφιβολίες για το ότι η κοινωνία των μελισσών είναι η ιδανική ρωμαϊκή κοινωνία που οραματίζεται. Εργατική, πειθαρχημένη, γενναία όταν το καλούν οι συνθήκες, παραγωγική, αναπαραγωγική και κατά συνέπεια αθάνατη. Ο Βιργίλιος παρουσιάζει επίσης την κοινωνία των μελισσών παρόμοια με αυτή των θεών, ενάρετη και μακάρια. Αναπαράγοντας μια αρχαία παρανόηση, δεν ξεχνά να τονίσει ότι οι μέλισσες αναπαράγονται χωρίς σεξουαλική επαφή, γεγονός που τις θέτει υπεράνω πόθων και παθών. Ο μοναδικός έρωτας των μελισσών είναι ο έρωτας της απόκτησης αγαθών: «Cecropias innatus apes amor urget habendi munere quamquam suo», Γεωργικά 4: 175-176 («έμφυτος έρωτας κτήσης εγείρει τις αττικές μέλισσες, την κάθε μια για τη δική της επιβράβευση»). Οι στίχοι αυτοί έχουν προσελκύσει λιγότερο ενδιαφέρον από όσο αξίζουν. Στην ιδανική κοινωνία των μελισσών, όπου η ατομικότητα θυσιάζεται στο βωμό του κοινωνικού αγαθού, ο Βιργίλιος τονίζει ότι το προσωπικό καθήκον, που στα Λατινικά είναι ίδιο με την προσωπική ανταμοιβή, είναι ένας έμφυτος έρωτας ιδιοτελούς κτήσης και απόκτησης. Οι στίχοι αυτοί αντιπαρατίθενται στις λεγεώνες χωρίων ελλήνων και ρωμαίων ποιητών, οι οποίοι επανειλημμένα όρισαν τον πόθο για απόκτηση πλούτου, ως τη ρίζα κάθε δεινού που μαστίζει την ανθρωπότητα. Ο πόθος αυτός είναι έμφυτος, λέει ο Βιργίλιος, και είναι αυτός που εξασφαλίζει την «par excellence» αρμονική κοινωνία των μελισσών. Οι μέλισσες είναι φυσικά Αττικές, λόγω του περίφημου μελιού, αλλά μέσα σε αυτά τα συμφραζόμενα, ο Βιργίλιος (που δεν συνηθίζει να ξοδεύει λέξεις για να γεμίσει το στίχο) ανακαλεί την αθηναϊκή αυτοκρατορία, ένα καθεστώς που καθιέρωσε τη δημοκρατία μέσα από την ανάδειξη της ατομικότητας σε όλο της το μεγαλείο.

Η κοινωνία των μελισσών


Οι μέλισσες είναι ιδιαίτερα σημαντικές γιατί παίζουν σημαντικό ρόλο στην επικονίαση, τόσο των αυτοφυών, όσο και των καλλιεργούμενων φυτών, δηλαδή στην παραγωγή τροφής στον πλανήτη μας. Είναι χαρακτηριστικό ότι είναι από τα αρχαιότερα είδη του ζωικού βασιλείου.

Ο θαυμαστός αυτός κόσμος των μελισσών, πέρα από τα παράξενα φαινόμενα και τη χρησιμότητα του, μας δίνει το παράδειγμα ενός τέλειου σε οργάνωση συστήματος κατανομής έργων, ενός μοντέλου ιδανικής κοινωνίας από την οποία έχουμε να μάθουμε πολλά

Κάθε μέλισσα, ανάλογα με την ηλικία της, έχει και μία συγκεκριμένη εργασία:τις πρώτες μέρες της ζωής της παράγει το βασιλικό πολτό. Αργότερα αναλαμβάνει να φτιάχνει κηρήθρες, ύστερα γίνεται καθαρίστρια της κυψέλης ή φρουρός στην είσοδο και τέλος αναλαμβάνει δουλειές έξω από την κυψέλη όπως το να μεταφέρει γύρη, νερό ή νέκταρ. Η έννοια της επιβίωσης και της προσαρμογής στο περιβάλλον αφορά την ομάδα και όχι το άτομο. Δεν έχει καμία σημασία να χαθούν άτομα όταν η κοινωνία τους επιβιώσει. Η πρόσφατη χαρτογράφηση του γονιδιώματος της μέλισσας, έδειξε και τα γονίδια της κοινωνικής της συμπεριφοράς. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο τρόπος επικοινωνίας μέσα από το «χορό» τους. Έρευνες έδειξαν ότι οι ασιατικές και ευρωπαϊκές μέλισσες μπορούν να μάθουν η μία τον χορό της άλλης.

Η κατάρρευση των μελισσιών

Το φαινόμενο μαζικής εξαφάνισης μελισσών, το αποκαλούμενο σύνδρομο κατάρρευσης μελισσών (ή αποικιών) (Colony Collapse Disorder) που εμφανίστηκε για πρώτη φορά στις Η.Π.Α. το φθινόπωρο του 2006, είχε ονομαστεί στην αρχή Ασθένεια της Βαθμιαίας Πτώσης (Fall Dwindle Disease) και χαρακτηριζόταν από τη μαζική ξαφνική απώλεια μελισσών. Το φαινόμενο αυτό αργότερα πήρε την ονομασία σύνδρομο κατάρρευσης μελισσών (ή αποικιών) (C.C.D.). Οι πρώτες καταγραφές έδειξαν ότι οι μελισσοκόμοι οι οποίοι ανέφεραν το φαινόμενο, μετακινούσαν τα μελίσσια τους από τη μία περιοχή στην άλλη, γεγονός που συνέβαλε ενδεχομένως στην προσβολή των μελισσιών από νέους παθογόνους οργανισμούς σε συνδυασμό με την προσπάθεια των μελισσών να προσαρμόζονται σε καινούργιο για αυτές περιβάλλον.

Οι πιθανές αιτίες της κατάρρευσης

Πρόσφατες έρευνες Αμερικανών ερευνητών που δημοσιεύτηκαν στο διεθνούς κύρους επιστημονικό περιοδικό «Science», το Σεπτέμβριο του 2007, έδειξαν ότι ενδεχομένως οι μαζικές απώλειες μελισσιών συσχετίζονται με την προσβολή από έναν ιό, ο οποίος ονομάζεται Ισραηλιτικός Ιός της Οξείας Παράλυσης (Israeli Acute Paralysis Virus).

Όμως δεν είναι μόνον οι παθογόνοι οργανισμοί που επηρεάζουν αρνητικά τις μέλισσες. Άλλος παράγοντας, ο οποίος ενδεχομένως έχει αρνητική επίδραση είναι τα γενετικώς τροποποιημένα φυτά. Η ποικιλία που κυρίως καλλιεργείται, είναι η ποικιλία καλαμποκιού Bt. Η ποικιλία αυτή του καλαμποκιού περιέχει γενετικό υλικό από το βακτήριο Bacillus thuringiensis, το οποίο παράγει τοξίνες, οι οποίες δρουν ως εντομοκτόνα. Η γενετική τροποποίηση προκαλεί απρόβλεπτες αλλαγές στο γονότυπο και το μεταβολισμό των φυτών. Η τοξίνη που παράγει η ποικιλία καλαμποκιού Bt γίνεται μόνιμο συστατικό της διατροφής της μέλισσας. Έρευνες έχουν δείξει πιθανή αρνητική επίδραση στις μέλισσες, οι οποίες αποπροσανατολίζονται ακόμη και όταν παύουν να τρέφονται με την τοξίνη.

Μία άλλη αρνητική παράμετρος, είναι η χρήση εντομοκτόνων. Λαμβάνοντας υπόψη ότι μία ενήλικη εργάτρια μέλισσα καταναλώνει περίπου 60mg γύρης τις 10 πρώτες ημέρες της ζωής της, αντιλαμβανόμαστε ότι εάν η γύρη είναι μολυσμένη, οι μέλισσες κινδυνεύουν. Εντομοκτόνα με ψεκασμό έχουν άμεση επίδραση στις μέλισσες ή όταν οι μέλισσες μεταφέρουν γύρη από φυτά τα οποία έχουν ψεκαστεί.

Εκτός από τους παραπάνω παράγοντες, τομείς ανοιχτοί για το αν και σε τι βαθμό επιδρούν αρνητικά, είναι τα ηλεκτρομαγνητικά πεδία και η ατμοσφαιρική ρύπανση.

Η εργασία κάθε μέλισσας καθορίζεται από την αλληλεπίδραση του γενετικού υλικού και του περιβάλλοντος.

Σήμερα το κέντρο βάρους των ερευνών είναι η διερεύνηση των αλληλεπιδράσεων όλων αυτών των παραγόντων, διότι μάλλον τα έντονα φαινόμενα που σχετίζονται με τις απώλειες μελισσιών δεν οφείλονται απλά στην επίδραση ενός μόνο παράγοντα.

Παράδειγμα κοινωνικής κατάρρευσης

Η κοινωνία των μελισσών προσπαθεί να επιβιώσει σε ιδιαίτερα δύσκολες συνθήκες, ενός περιβάλλοντος που ακολουθεί φθίνουσα πορεία και οδηγείται στην κατάρρευση: είδη οργανισμών εξαφανίζονται, η ρύπανση αέρα, νερού και εδάφους έχει πλέον πολλαπλή προέλευση, οι πηγές ενέργειας και τροφίμων αρχίζουν να εξαντλούνται. Η κατάρρευση, με μαζικές απώλειες, της άριστα οργανωμένης κοινωνίας των μελισσών μήπως δείχνει ότι η κοινωνία αυτή έφτασε στα όρια αντοχής της; Μήπως, γενικότερα, οι κοινωνίες έχουν ανελαστικά όρια; Πρέπει σοβαρά να προβληματιστούμε και να προσέχουμε περισσότερο τις εκκλήσεις, όπως αυτή για τη διατήρηση των μελισσών:

ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ ΕΚΚΛΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟ-ΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΜΕΛΙΣΣΩΝ

Κοινή ανακοίνωση της 4ης Ετήσιας Συνάντησης των Ευρωπαίων Επιστημόνων για τη Γενετική και Αναπαραγωγή των Μελισσών

2-4 Φεβρουαρίου 2008

Department of Biology, Middle East Technical University, Ankara, TURKEY


Δεδομένων των πρόσφατων και επικείμενων απωλειών των μελισσοσμηνών σε ολόκληρο τον κόσμο, κάνουμε κοινή έκκληση για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας των μελισσών. Στη συνάντηση επιστημόνων από 15 χώρες, ειδικών στην αναπαραγωγή και γενετική των μελισσών, τονίστηκε ο προφανής κίνδυνος που υπάρχει για την κατάρρευση της ποικιλότητας των πληθυσμών.

Στους παράγοντες που απειλούν το «θησαυρό» της ποικιλότητας των μελισσών στην Ευρώπη συμπεριλαμβάνονται: α) η ανεξέλεγκτη εισαγωγή γενετικού υλικού ‘ξένων’ φυλών στις καλά προσαρμοσμένες στο τοπικό οικοσύστημα των ντόπιων φυλών, β) το οικολογικό στρες που προκαλείται από την εισαγωγή ξένου γενετικού υλικού, γ) οι νέοι παθογόνοι οργανισμοί και δ) οι κλιματικές αλλαγές.

Βασικός τρόπος για να αντιμετωπίσουμε αυτές τις απειλές, είναι η διατήρηση της υψηλής βιοποικιλότητας των μελισσών. Σύμφωνα πάντα και με τις κατευθύνσεις της Συνθήκης του Ρίο για τη Βιοποικιλότητα, οφείλουμε να διατηρήσουμε τις ντόπιες φυλές μελισσών και τους οικότυπους αυτών, ως βασική γενετική πηγή για μελλοντική χρήση. Χωρίς τη στρατηγική αυτή, το αποτέλεσμα θα είναι οι μεγάλες απώλειες μελισσών με καταστροφικά αποτελέσματα για την επικονίαση των αυτοφυών φυτών και των καλλιεργειών. Αυτό σημαίνει, άμεση μείωση της βιοποικιλότητας και της αγροτικής παραγωγής γενικότερα, δεδομένου ότι το 1/3 της τροφής του πλανήτη βασίζεται στην επικονίαση των φυτών από τη μέλισσα!

Δράσεις στο όνομα της στρατηγικής διατήρησης της βιοποικιλότητας των μελισσών πρέπει να περιλαμβάνουν: τακτικές προσαρμογής στις κλιματολογικές αλλαγές, ανάπτυξη ανθεκτικότητας στους νέους παθογόνους οργανισμούς και νέες μεθόδους αναπαραγωγής των ντόπιων πληθυσμών.


Υπογεγραμμένο από:  Συντονιστής  του Eurbee Βreeding Group Dr. Ralph Büchler

Ελληνική συμμετοχή: Δρ. Μαρία Μπουγά, Δρ. Φανή Χατζήνα

*  Καθηγητής Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, Δ/ντης Εργαστηρίου Γεωργικής Ζωολογίας και Εντομολογίας

ΠΗΓΗ

Μέλισσα και περιβάλλον

Του Νικολάου Εμμανουήλ *
Η σημαντικότερη προσφορά της μέλισσας στο περιβάλλον είναι η επικονίαση εντομόφιλων φυτών, διαδικασία απαραίτητη στην αναπαραγωγή και την εξέλιξή τους.

Αν και το οικονομικό όφελος από την επικονίαση των χιλιάδων άγριων φυτών που αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι του φυσικού περιβάλλοντος είναι αδύνατο να υπολογισθεί με ακρίβεια, η συνεισφορά της μέλισσας στην ποιοτική και ποσοτική αύξηση της παραγωγής στις καλλιέργειες είναι πολλαπλάσια  από τη συνολική αξία των μελισσοκομικών προϊόντων.

Απαιτείται και στην Ελλάδα στενή συνεργασία του καλλιεργητή και μελισσοκόμου, έτσι ώστε ο γεωργός να γνωρίζει την επικονιαστική ικανότητα της μέλισσας, να αποφευχθούν από αυτόν, άκαιροι και χωρίς προειδοποίηση ψεκασμοί, με μελισσοτοξικά φυτοπροστατευτικά προϊόντα και να υπάρξει η δυνατότητα ο μελισσοκόμος  να αμειφθεί για τις υπηρεσίες του από τον καλλιεργητή.

Μεταξύ των παραγόντων που επηρεάζουν δυσμενώς την παρουσία των μελισσών, αποτελούν η μείωση των ενδιαιτημάτων τους λόγω αλλαγής χρήσεως γης για οικιστικούς, μεταλλευτικούς,  τουριστικούς και άλλους σκοπούς, οι πυρκαγιές, η υπερβόσκηση, η διάνοιξη δρόμων και η άκαιρος και άσκοπος χρήση φυτοφαρμάκων.

Ιδιαίτερα αρνητικό παράγοντα αποτελούν τα διασυστημικά εντομοκτόνα, ορισμένα εκ των οποίων, εκτός από την άμεση δράση  (οξεία τοξικότητα) προκαλούν ποικίλα προβλήματα και στη συμπεριφορά των μελισσών (π.χ. μείωση ικανότητας προσανατολισμού, εντοπισμού άρρωστου γόνου, αναζήτησης τροφής κ.α.).

*Καθηγητής Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, Δ/ντης Εργαστηρίου Γεωργικής Ζωολογίας και Εντομολογίας 

ΠΗΓΗ

ΜΕΛΙΣΣΟΚΟΜΙΑ: Πυλίδα εξόδου από την οικονομική κρίση;

Του Νικολάου Εμμανουήλ*
Μεταξύ  των ελαχίστων παραγωγικών εντόμων που ο άνθρωπος εκμεταλλεύεται, η Ευρωπαϊκή μέλισσα αποτελεί ένα ιδιαίτερα σημαντικό είδος. Η Μελισσοκομία, η φροντίδα και η διαχείριση των αποικιών των μελισσών, ως κλάδος της πρωτογενούς παραγωγής, αποτελεί για πολλές χώρες του κόσμου σημαντική πηγή οικονομικών, περιβαλλοντικών κ.α. ωφελειών.

Σε παγκόσμιο επίπεδο παράγονται περί το 1,5 εκατομ. τόνοι μελιού από 65 εκατομμύρια κυψέλες. Η Κίνα με 400.000 τόνους μελιού αποτελεί την πρώτη δύναμη στην παραγωγή του προϊόντος αυτού με δεύτερη την Ε.Ε., η οποία παράγει περί τους 200.000 τόνους (13% της παγκόσμιας παραγωγής).

Η Ελλάδα, χώρα με πανάρχαια μελισσοκομική παράδοση, αποτελεί υπολογίσιμη δύναμη στην Μελισσοκομία αφού από περίπου 1,5 εκατομμύρια κυψέλες παράγονται περίπου 16.000 τόνοι μελιού και 500 τόνοι κεριού. Πρώτη δύναμη στην Ευρώπη είναι η Ισπανία (33.000 τόνοι), ακολουθούμενη από την Ιταλία, Ουγγαρία, Ρουμανία, Γαλλία και Γερμανία.

Στην Ε.Ε. εισάγονται ετησίως 220.000 τόνοι μελιού και εξάγονται 93.000 τόνοι. Καταναλώνονται συνολικά περί τους 327.000 τόνους, γεγονός που δείχνει ότι η κατανάλωση μελιού κατά άτομο είναι μόνο 660 gr. Οι αντίστοιχοι αριθμοί για την Ελλάδα είναι 2.200 τόνοι (εισαγωγή) και 800 τόνοι (εξαγωγή), καταναλώνονται δηλαδή 17.400 τόνοι ή 1,6 gr ανά άτομο.

Η Μελισσοκομία στην Ελλάδα καλύπτει περί το 2,4% της αξίας της ζωϊκής παραγωγής και το 0,55% της αξίας της αγροτικής παραγωγής. Αν όμως συνυπολογισθεί η σημασία που έχει για την αύξηση της γεωργικής και δασικής παραγωγής μέσω της επικονίασης, η πραγματική συνεισφορά της είναι πολλαπλάσια.

Ο αριθμός των απασχολούμενων με την μελισσοκομία ατόμων ανέρχεται στους 20.000 περίπου, εκ των οποίων οι περισσότεροι σε ερασιτεχνικό ή ημιεπαγγελματικό επίπεδο.

Στην Ελλάδα φαίνεται ότι ενώ η αύξηση σε παραγωγή μελιού ετησίως ανέρχεται σε 3%, η αντίστοιχη αύξηση σε αριθμό κυψελών είναι 0,3% και η κατά έτος αύξηση στην παραγωγικότητα 2,5%. Οι ρυθμοί αυτοί είναι ιδιαίτερα ταχείς συγκρινόμενοι σε ευρωπαϊκό αλλά και παγκόσμιο επίπεδο.

Με όσα εκτέθηκαν ανωτέρω μπορεί η Μελισσοκομία στην Ελλάδα στο πλαίσιο της πρωτογενούς παραγωγής να αποτελέσει μία έστω μικρή έξοδο από την οικονομική κρίση και να συμβάλει  στην άμβλυνση του σοβαρού προβλήματος της ανεργίας ιδιαίτερα των νέων ;

Μια πρώτη απάντηση στο ερώτημα αυτό θα μπορούσε να δοθεί από την σημειούμενη τα τελευταία χρόνια πολύ σημαντική αύξηση των προσερχόμενων στα σχετικά επιμορφωτικά σεμινάρια που διενεργούνται στο Ινστιτούτο Γεωπονικών Ερευνών (Ι.Γ.Ε.) στο κτήμα Συγγρού αλλά και σε άλλα Ιδρύματα και Φορείς.

Εκατοντάδες νέοι αλλά και άλλων ηλικιών, αστοί ως επί το πλείστον, επιθυμούν κάθε εξάμηνο να γνωρίσουν την μελισσοκομία, να γίνουν μελισσοκόμοι.

Η σχετική εμπειρία, που έχει αποκτηθεί από την πολύχρονη ενασχόλησή μας στα σεμινάρια αυτά, δείχνει ότι η μελισσοκομία φαντάζει μία δραστηριότητα που μπορεί να επιχειρηθεί από πολλούς, με μικρό επενδυτικό κόστος και να συνδυαστεί με την επιθυμητή επιστροφή σε πιο φυσικές δραστηριότητες, μακριά από το αστικό περιβάλλον.

Αναμφισβήτητα η μελισσοκομία απαιτεί κυρίως γνώση και σχετικώς λιγότερα κεφάλαια. Η Ελλάδα με την ποιότητα και ποικιλότητα της αυτοφυούς μελισσοκομικής χλωρίδας που διαθέτει, μπορεί να παράξει μέλι άριστης ποιότητας.

Αναλογιζόμενοι μάλιστα τις εκτάσεις που παραμένουν κυριολεκτικά ανεκμετάλλευτες, ως προς την χλωρίδα αυτή, κανείς μπορεί να αναρωτιέται γιατί τόσοι νέοι προτιμούν να εργάζονται σε σκληρότερες συνθήκες και σε πολύ χαμηλά αμειβόμενες εργασίες.

Η Ελληνική πολιτεία και κοινωνία που ίσως πίστεψε ότι η πρωτογενής αγροτική παραγωγή δεν χρειάζεται και τόσο, αφού όλα μπορούσαν να «εισάγονται με δανειζόμενα χρήματα», πρέπει να αρχίσει να συνειδητοποιεί την αξία της παραγωγής αυτής. Η Μελισσοκομία πολλά μπορεί να δώσει ακόμη στην ελληνική οικονομία και απασχόληση. Τα προβλήματα του κλάδου πάντως είναι ακόμη πολλά που δεν είναι δυνατόν στο σύντομο αυτό κείμενο να εκτεθούν ή πόσο μάλλον να αναλυθούν.

Εντελώς ενδεικτικά αναφέρεται εδώ η πρακτική των παράνομων ελληνοποιήσεων των μελισσοκομικών προϊόντων.

Μέλι, βασιλικός πολτός, γύρη, πρόπολη και κερί, αμφιβόλου ποιότητας, εισάγονται από χώρες με πολύ χαμηλό κόστος παραγωγής, εμπορεύονται ως ελληνικά, αφήνοντας μεγάλα περιθώρια κέρδους στους διακινητές, ανταγωνιζόμενα με αθέμιτο τρόπο τα ελληνικά. Η παντελής σχεδόν απουσία ταυτότητας του ελληνικού μελιού συντελεί ιδιαίτερα σε αυτό. Το ελληνικό μέλι μπορεί με την ασύγκριτη ποιότητά του να κυριαρχήσει στην Ευρώπη και αλλού.

Αλλά όχι μόνο αυτό, και τα άλλα μελισσοκομικά προϊόντα είναι αρίστης ποιότητας, δεν παράγονται όμως σε επαρκείς ποσότητες από τους μελισσοκόμους και δεν τα γνωρίζουν καλά οι έλληνες καταναλωτές. Και όμως, μια παραγωγή ανά κυψέλη 3-5 kg γύρης, 500 g πρόπολης, 10-20 g βασιλικού πολτού και 200-500 g κεριού είναι εφικτή σε ελληνικές συνθήκες.

Είναι πράγματι εκπληκτικό να αναλογισθεί κανείς ότι για τη γύρη και την πρόπολη η έρευνα στη χώρα μας είναι ελλιπής, δεν γνωρίζουμε ακόμη και τι ποσότητες παράγονται, και ποια είναι η «ορθή μελισσοκομική πρακτική» που πρέπει να ακολουθηθεί για την άριστη ποσοτική και ποιοτική απόληψή τους.

Ελληνικές και ξένες βιομηχανίες που χρησιμοποιούν τα προϊόντα αυτά επιθυμούν να έχουν ελληνικά μελισσοκομικά προϊόντα, εφόσον πολύ καλά γνωρίζουν την άριστη ποιότητά τους. Γίνεται έτσι σαφές ότι, εκτός από το μέλι, η Ελλάδα είναι ιδιαίτερα ελλειμματική και σε όλα τα μελισσοκομικά προϊόντα.

Το επιστημονικό προσωπικό στα Πανεπιστήμια, Ινστιτούτα αλλά και επαγγελματικές ενώσεις που ασχολούνται με την Μελισσοκομία συνεισφέρουν στην πρόοδο του κλάδου αυτού στην Ελλάδα και είναι όλοι έτοιμοι να βοηθήσουν τους τόσους πολλούς, ιδιαίτερα νέους σε ηλικία με δύναμη και όρεξη, που τα τελευταία χρόνια φαίνεται ότι πράγματι επιθυμούν να ασχοληθούν επαγγελματικά με τον κλάδο αυτό, κλάδο που μπορεί έτσι να αποτελέσει έστω μια μικρή έξοδο (πυλίδα) από την οικονομική κρίση που υπάρχει στην Ελλάδα.

*Καθηγητής Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, Δ/ντης Εργαστηρίου Γεωργικής Ζωολογίας και Εντομολογίας Νικόλαος Γ. Εμμανουήλ


ΠΗΓΗ